"Əgər (borclu) əliboş olsa, ona imkanı olanadək möhlət verin. (Həqiqətən ödəməyə imkanı çatmadıqda) bağışlasanız, sizin üçün daha yaxşıdır. Əgər (bunun nəticəsini) bilsəydiniz!”
Nöqtələr
Bu ayədə borcluya möhlət vermək tapşırılsa da, borclu şəxs bu tapşırıqdan sui-istifadə etməməlidir. Çünki üzürsüz səbəbdən borcunu ödəməyən kəs günahkardır. Hədisdə nəql olunmuşdur: "Üzrü olmadan borcunu ödəməyənlər üçün oğurluq günahı yazılar. Möhlət verənlər üçün isə şəhidlərin mükafatı qeyd olunar. Borcluya verilən möhlətin hər günü üçün həmin məbləğdə sədəqənin mükafatı qeyd olunar.”["Təfsir”, c. 7, s.176.]
İmkanı çatmayan borclunu bağışlamaq sizin üçün daha yaxşıdır. Çünki:
a) Bəlkə də sabah sizin özünüz üçün də belə bir vəziyyət yaransın.
b) Mal nə vaxtsa unudulur, amma imkanı olmayana bağışlamaq heç vaxt unudulmur.
v) İmkansızın və Allahın razılığını qazanmaq adi qazancdan qat-qat üstündür.
Fiqhi hökmlərdə deyilir: Üzürlü borclunu həbs etmək qadağandır. Borclu şəxsin həqiqətən borcu ödəmək imkanı yoxdursa, onun borcunun ödənməsi İslam hökumətinin vəzifəsidir.
Bildirişlər
1. İslam zəifliyə düçar olmuşların himayədarıdır.
2. Təkcə sələm almamaqla kifayətlənməyin. Sərmayəni də geri alarkən müdara edin.
3. Borcun ödənməsi üçün vaxt təyini borclunun gücünə uyğun olmalıdır.
4. İmkanı çatan borclunu borcunu ödəməyə məcbur etmək olar.
5. Fəqirə onun borcunu bağışlamaq sədəqədir.
6. İslamın hüquqi və iqtisadi nizamı onun əxlaqi nizamı ilə bağlıdır. Borcu geri almaq haqq olsa da, möhlət vermək və bağışlamaq tövsiyə olunur.
7. İnsanın darlığı və dünya malına məhəbbəti ona imkan vermir ki, dəyərlərin və kamilliklərin mahiyyətini dərk etsin.