Xanım Fatimə

**Kövsər surəsi** **Xanım Fatimə (s.ə)** şəninə nazil olmuşdur. ### **İzah:** 📖 **Kövsər surəsi** Qurani-Kərimin **108-ci surəsidir** və **ən qısa surə** hesab olunur. 📍 **Nazil olma səbəbi:** - Peyğəmbərimiz (s) oğlan övladlarını itirdikdə, müşriklər ona **"əbtər" (nəsli kəsilmiş)** deyirdilər. - Allah bu surəni nazil edərək **Peyğəmbəri (s) Kövsərlə müjdələdi** və düşmənlərinin özlərinin əbtər olduğunu bildirdi. - **Kövsər** həm **Cənnətdəki Kövsər çayı**, həm də **Xanım Fatimə (s.ə) və onun nəsli** kimi izah edilir. 📚 **Mənbə:** 📖 **Allame Məclisi – "Biharül-Ənvar"** 📖 **Şeyx Təbərsi – "Məcməül-Bəyan"** 📖 **Təfsiri-Nümunə** Bu surə **Peyğəmbərin (s) nəslinin davam edəcəyini və Əhli-Beytin (ə) əzəmətini vurğulayan mühüm ayələrdən biridir**.

İmam Əli (ə) **Bəqi qəbiristanlığında Xanım Zəhra (s.ə) üçün "Beytül-Əhzan" adlı evi** tikmişdi. ### **İzah:** 📖 **Beytül-Əhzan** ("Qəm evi") **Xanım Zəhranın (s.ə) atasının vəfatından sonra kədərini yaşadığı yer** idi. 📍 **İmam Əli (ə) bu evi Xanım Zəhra (s.ə) üçün tikmişdi** ki, o, atasının ayrılığına ağlasın və öz dərdini rahat ifadə edə bilsin. 📚 **Bu ev Əhli-Beyt (ə) tarixində dərin mənəvi və tarixi əhəmiyyətə malikdir**. ### **Mənbə:** 📖 **Şeyx Müfid – "Əl-İrşad"** 📖 **Allame Məclisi – "Biharül-Ənvar"** 📖 **Şeyx Abbas Qummi – "Məfatihül-Cinan"** Beytül-Əhzan **Xanım Zəhranın (s.ə) atasına olan dərin sevgisini və onun ayrılığına çəkdiyi kədəri simvolizə edən müqəddəs bir məkan idi**.

**İzah:** 📖 **Həl-əta ayəsi** (İnsan surəsi, 8-ci ayə) – Əhli-Beytin (ə) fədakarlığını və yoxsullara yardım etməsini təsvir edir. 📖 **Məvəddət ayəsi** (Şura surəsi, 23-cü ayə) – Peyğəmbərin (s) Əhli-Beytə (ə) sevgi göstərilməsini əmr edir. 📖 **Təthir ayəsi** (Əhzab surəsi, 33-cü ayə) – Əhli-Beytin (ə) paklığını və ismətini təsdiq edir. 📍 **Nəcva ayəsi** (Mücadilə surəsi, 12-ci ayə) isə Əhli-Beytin (ə) şənində nazil olmamışdır. ### **Mənbə:** 📖 **Şeyx Müfid – "Əl-İrşad"** 📖 **Allame Məclisi – "Biharül-Ənvar"** 📖 **Şeyx Təbərsi – "Məcməül-Bəyan"** Bu ayələr **Əhli-Beytin (ə) fəzilətini və İslam tarixindəki mövqeyini vurğulayan mühüm ayələrdir**.

Xanım Zəhranın (s.ə) **ana babasının adı "Xuveylid ibn Əsəd"**dir. ### **İzah:** 📖 **Xuveylid ibn Əsəd** **Xanım Xədicənin (s.ə) atası** və **Qüreyş qəbiləsinin nüfuzlu şəxsiyyətlərindən biri** idi. 📍 **O, ticarətlə məşğul olmuş və qızı Xədicəni (s.ə) yüksək əxlaqla tərbiyə etmişdir**. 📚 **Xuveylid ibn Əsəd İslamdan əvvəl yaşamış və qızı Xanım Xədicə (s.ə) Peyğəmbərimizlə (s) evləndikdən sonra İslamın yayılmasına böyük təsir göstərmişdir**. ### **Mənbə:** 📖 **Şeyx Müfid – "Əl-İrşad"** 📖 **Allame Məclisi – "Biharül-Ənvar"** 📖 **Şeyx Abbas Qummi – "Məfatihül-Cinan"** Xanım Zəhra (s.ə) **Əhli-Beytin (ə) ən fəzilətli xanımlarından biri olmuş və İslam tarixində mühüm rol oynamışdır**.

📖 **Doğru cavab:** **B) 5** 📜 **İzah:** Həzrət Fatimə (s.ə) **beş övlad sahibi olmuşdur**: 1️⃣ **İmam Həsən (ə)** 2️⃣ **İmam Hüseyn (ə)** 3️⃣ **Zeynəb (s.ə)** 4️⃣ **Ümmü Gülsüm (s.ə)** 5️⃣ **Möhsün (ə)** 📜 **Əlavə məlumat:** - **Möhsün (ə) ana bətnində şəhid olmuşdur**. - **İmam Həsən (ə) və İmam Hüseyn (ə) İslamın böyük imamlarıdır**. - **Zeynəb (s.ə) və Ümmü Gülsüm (s.ə) Kərbəla hadisəsində mühüm rol oynamışdır**.

📖 **Doğru cavab:** **D) Dəqiq məlum deyil** 📜 **İzah:** Həzrət Fatimənin (s.ə) **dəfn olunduğu yer tam dəqiqliklə bilinmir**. Tarixi mənbələrdə **onun məzarının gizli saxlanıldığı** qeyd edilir. 📜 **Ehtimallar:** - **Onun evi** – Şiə mənbələrinə görə, Həzrət Fatimə (s.ə) öz evində dəfn edilmişdir. - **Rəvzətun-Nəbi** – Bəzi alimlər onun Peyğəmbərin (s) məzarının yanında dəfn edildiyini bildirirlər. - **Bəqi qəbiristanlığı** – Əhli-sünnə mənbələrində onun Bəqidə dəfn edildiyi ehtimal edilir. 📜 **Səbəblər:** - **Həzrət Fatimə (s.ə) vəsiyyət etmişdi ki, gecə və gizli şəkildə dəfn edilsin**. - **Bu, xilafət məsələsinə etirazın bir simvolu kimi qəbul edilir**. 📖 **Nəticə:** Həzrət Fatimənin (s.ə) **dəfn yeri tam dəqiqliklə bilinməsə də, onun məzarının gizli saxlanılması İslam tarixində mühüm hadisələrdən biridir**.

📖 **Cavab:** Həzrət Fatimə (s.ə) **Məkkə şəhərində dünyaya gəlmişdir**. 📜 **Tarixi faktlar:** - **O, Peyğəmbər Məhəmməd (s) və Həzrət Xədicənin (s.ə) qızı olmuşdur**. - **Doğum tarixi hicrətdən əvvəl, təxminən 604-cü ilə təsadüf edir**. - **Məkkədə böyüyərək İslamın ilk illərində Peyğəmbərin (s) yanında olmuşdur**. 📜 **Əhli-Beyt mənbələrində:** - **Həzrət Fatimə (s.ə) İslam tarixində mühüm şəxsiyyətlərdən biri hesab edilir**. - **O, Peyğəmbərin (s) ən sevimli övladı olmuş və onun davamçısı kimi tanınmışdır**. 📖 **Nəticə:** Həzrət Fatimə (s.ə) **Məkkədə doğulmuş və İslamın ilk illərində mühüm rol oynamışdır**.

📖 **Cavab:** Həzrət Fatimənin (s.ə) bətnində şəhid olan körpəsinin adı **Möhsün (ə)** idi. 📜 **Hadisənin təfərrüatı:** - **Peyğəmbər (s)-in vəfatından sonra Həzrət Fatimə (s.ə) böyük çətinliklərlə üzləşdi**. - **Xilafət məsələsi ilə bağlı baş verən hadisələr zamanı onun evinə hücum edildi**. - **Bu hücum zamanı Həzrət Fatimə (s.ə) ağır zərbələr aldı və nəticədə bətnindəki körpəsi Möhsün (ə) şəhid oldu**. - **O, bu hadisədən sonra ciddi sağlamlıq problemləri yaşadı və qısa müddət sonra şəhadətə çatdı**. 📜 **Təhlil:** - **Möhsün (ə)-in şəhadəti İslam tarixində mühüm və acı hadisələrdən biri hesab edilir**. - **Bu hadisə Əhli-Beyt ardıcılları üçün böyük bir kədər və etiraz mənbəyi olmuşdur**. - **Həzrət Fatimə (s.ə)-nin məzlumluğu və çəkdiyi müsibətlər İslam tarixində mühüm bir dönüş nöqtəsi olmuşdur**. - **Bu hadisə Əhli-Beytin haqqının müdafiəsi və zülmə qarşı mübarizənin simvolu kimi qəbul edilir**.

📖 **Doğru cavab:** **C) Zeynəbi-Kubra** 📜 **İzah:** Həzrət Fatimə (s.ə) **Betül**, **Xeyrun-Nisa** və **Ümmül-Həsən** künyələri ilə tanınmışdır. Lakin **Zeynəbi-Kubra** künyəsi **Həzrət Zeynəb (s.ə)-ə** aiddir. 📜 **Əlavə məlumat:** - **Betül** – Pak və iffətli qadın. - **Xeyrun-Nisa** – Qadınların ən xeyirlisi. - **Ümmül-Həsən** – İmam Həsənin (ə) anası. - **Zeynəbi-Kubra** – Həzrət Zeynəb (s.ə)-in künyəsi.

📖 **Cavab:** Həzrət Fatimə (s.ə)-nin anası **Həzrət Xədicə (s.ə)** olmuşdur. 📜 **Tarixi faktlar:** - **Həzrət Xədicə (s.ə) İslamın ilk qadın mücahidi və Peyğəmbər (s)-in ən sadiq həyat yoldaşı olmuşdur**. - **O, İslamın ilk illərində Peyğəmbər (s)-ə böyük dəstək vermiş və bütün var-dövlətini İslam yolunda sərf etmişdir**. - **Həzrət Fatimə (s.ə) onun ən sevimli övladı olmuş və İslam tarixində mühüm rol oynamışdır**. 📜 **Əhli-Beyt mənbələrində:** - **Həzrət Xədicə (s.ə) İslamın ilk qadın möminlərindən biri olmuşdur**. - **O, Peyğəmbər (s)-in risalətini ilk qəbul edən qadın olmuş və İslamın yayılmasına böyük töhfə vermişdir**.